Aieteko berri
Manuel Matxain
1967
Orain berrogei urte gu nola
izaten ginan Aieten,
al dan modurik onenean ni
astera nua esaten.
Aietearrak eliza baten
premi aundia zeukaten,
laguntza askok eskeini baina
inork etzuan ematen.
Pulamentuzko eskolik etzan,
gure fedea auldua,
euskera berriz aurtxo txikien
ezpainetatik galdua.
Bi gauza auek lur jo baino len,
zorioneko ordua!,
aingerutxo bat etorri zaigu
gure Jaunak bialdua.
Oso ezagun degu guziok
Villa Emma jauregia,
aingeru ori bertan bizi da
Frantziatik etorria.
Bere izatez frantzesa baina
maite du gure erria,
bere kontura eginda dago
gure eliza berria.
Gure Jainkoak gizon jator bat
ipini zion onduan,
bien biotza nolakoa zan
ondo ikusi genduan.
On egitea beste gauzarik
etzegon aien buruan,
orrelakoak gaur oso gutxi
ikusten dira munduan.
Kulturik eza txarra baitegu
erriak aurreratzeko,
elizakin bat agindu zuten
eskola ere egiteko.
Nola etzeuden fedea eta
izkuntza galtzen uzteko,
apaiz jaun bati deitu zioten
danori erakusteko.
Apaiz gazte au andoaindarra,
Don Zezilio izena,
Agirre berriz apellidua
edo bere abizena.
Konpesorea aparta da ta
eskolan maixu zuzena,
nik ezin neurtu aietearrak
berari zor diotena.
Aiete oso atzera zegon
bera etorri zanean,
badakizute zer izaten dan
eskolarik eztanean.
Iritsi eta berealaxe
gogor asi zan lanean,
nunbait gorputza ezta nekatzen
gustora dabilenean
Ainbat mutiko emen zeudenak
len oso atzeratuak,
berari esker ikusten ditut
gaur guziz aurreratuak.
Lantegi onak artu dituzte:
opizina ta bankuak,
Don Zeziliori zer zor diogun
ortik atera kontuak.
Euskaldun jator eta zintzoa
Euskalerrian bat bada,
oraintxen ere ala izango da
oso mudatu ezpada.
Gerra zala ta juan zitzaigun
Bizkaiako lurretara,
etzait aztuko an ikusita
eman nion besarkada.
Ikusi gabe egondua naiz
ia ogei bat urtean,
baina banekin nola zegoan
Lekeitioko partean.
Emen bezela, beti lanean
aurtxo txikien artean,
Ea izenez ezagutzen dan
erri atsegin batean.
Aietearrak eztira aztu
berrogei urte buruan,
barrio danak eskeini dizu
oroigarri bat lenguan.
Bertso batzutan al zan modura
bertan azaldu genduan,
egin zitzaizun omenaldia
ondo merezi zenduan.
Don Zeziliokin, egia esan,
aspaldi zorretan nengon,
gizona berriz era ortara
eztiteke ondo egon.
Len aurrez aurre bertso bat:
emen kantatu nizkion,
orain paperez bialtzen dizkat
berriro mila zorion.