Benetako hiri bihurtzeko urratsak XIX. mendearen hondarretan eta XX.aren hastapenetan egin zituen Donostiak. Geroztik nolabait euskaldun izateari eutsi dion hiriak, mende beteko ibilbidean mugarriak ezartzen jakin zuten gizon-emakumeen lanetan bilatu behar ditu erroak.
Sortzez edo bizitzaz donostiar izandakoen galeria hau euskaldun izateko modu anitzen erakusle da, alde askotara ahanzturaren itzalera eroritako garai zabal baten lekuko.