Euskararen Donostia PatronatuaDonostiako Udala
Donostiako euskal idazleak
Liburuetako testuak
Liburuetako testuak

 

EKIALDETIK IRITSI ZEN ENARA

Xabier Etxaniz Rojo

ERABAKIA:

FAMILIA BAT SORTZEKO EGITASMOA

 

LEHENENGO MUGARRIA

   

    Datak garrantzitsuak dira gure gizarte honetan. Mundura jaiotzen garenetik datak biltzen hasten gara, perretxikoak balira bezala, eta horrela jarraitzen dugu mundu honetatik alde egiten dugun arte. Gure jaioteguna gurekin etorriko da bizitza osoan zehar bai eta gure seme-alaben jaiotegunak ere. Apika, ez dugu gogoan izango noiz hasi Binen eskolara joaten, baina ziurrenik gogoan izango dugu beti noiz hasi ginen lanean edota zein egunetan lo egin genuen lehendabiziko aldiz hain garesti erositako etxean. Gogoan gordetzen dugu gure ezkon-egunaren data —edota izatezko bikote bilakatu gineneko eguna, edota elkarrekin bizitzen jarri gineneko eguna, edota... zorionez hainbeste dira gaur egungo familia ereduak!— eta gure senide zein lagunen urtebetetze egunak, zoriontzeko besterik ez bada ere. Bizitza osoa mugarriz beteta dago, denboraren ibilbidea jarritakoak, eta atzera begiratzen dugunean mugarri horietara jotzen dugu egin duguna eta egin ez duguna ikuste aldera.

    Paper batean idatzita daukat 2004ko otsailaren 18an jarri genuela adopzioaren bidean lehenengo mugarria, egun hartan egin baikenuen eskaera Gipuzkoako Foru Aldundiak Donostiako Intxaurrondo auzoan duen Txara eraikuntzan. Haatik, denboraren bidean jarritako mugarri hauek beharrezkoak bezain gezurtiak dira, gauzak beti lehenago hasten baitira. Data «ofizialak» dira, nolabait esateko, paper ofizial batean idatzitakoak, zigilu ofizial bat ondoan daramatenak. Data estraofizialak, berriz, zera dio, Larraitz eta biok askoz ere lehenago hasi ginela adopzioaren bidean, askoz ere lehenago jakin genuela noizbait atzerrira joko genuela seme-alaba baten hila.

    Ez dut gogoan zehazki noiz hitz egin genuen lehendabiziko aldiz aita eta ama izatearen inguruan, baina garai bat esatekotan, 2001eko udaberria izango zela esango nuke. Udaberrian izango zela diot, gogoan dudalako eguzkiaren izpiak indar handiz sartzen zirela gure etxeko egongelan, eta hori udaberrian eta uda partean besterik ez zen gertatzen. Donostiako Parte Zaharreko kale estuek horrelako gauzak dituzte, eta esan behar dut, zulo batean ez, baina bai etxe ilun batean bizi ginela. Eta asteburua izango zen, telebista aurrean patxada ederrean geundela gogoratzen baitut. Jakin, bagenekien umeak, eduki, eduki nahi genituela, baina, artean, gaiari behar den seriotasunez hitz egin gabeak ginen. Eta udaberriko eguerdi parte hartan, Larraitzek zera galdetu zidan: «Noiz izan behar ditugu seme-alabak?».

    Arestian esan bezala, noizbait gaiaren inguruan hitz egindakoak ginen. «Lasai, iritsiko dira», erantzuten genuen senide edota lagunen batek seme-alaben inguruan galdetzen zigutenean. «Ez daukagu presarik», «Oraindik gazteak gara» bezalako esaldiak botatzen genituen, eta biok bat gentozen erantzuteko garaian. Zuzenean elkarri galdetu gabe, jakin bagenekien egunen batean iritsiko zela eguna baina denbora behar genuen. Eta gainera, zer demontre, 1997an elkarrekin bizitzen hasi ginenetik ondo baino hobeto bizi ginen. Lanik ez genuen faltan, diruz ere ondo geunden eta nahi genuen guztia inolako loturarik gabe egin ahal genuen.

    Seme-alabarik gabe primeran bizi ginen, zertarako aldatu? Zergatik aldatu ondo dabilena?... Galdera horrentzat, baina, ez daukat erantzunik. Ez dakit zergatik eduki nahi ditugun seme-alabak, eta ez naiz gutaz ari, orokorrean baizik. Zergatik ekarri mundura seme-alabak? Argiago ikusten ditut seme-alabarik izan nahi ez dutenen argudioak dagoeneko izan ditugunonak baino. Seme-alabak mundura ekartzea erantzukizun handia da, itzela, eta bada zama hori eramateko bere burua gai ikusten ez duenik, edo besterik ezean, bere burua gai ikusi arren, erantzukizuna hartzeko prest ez dagoenik. Bada seme-alabaren beharrik sentitzen ez duenik eta bada, burutik batere sano ez dagoen mundu honen norabidea aztertu eta gero, mundura beste biztanle bat ekartzea absurdotzat jotzen duenik. Seme-alabek sufritu egingo dute munduan, batzuek gehiago eta beste batzuek gutxixeago, baina denok sufrituko dugu, eta bada sufrimendu hori ikusteko eta are gutxiago onartzeko prest ez dagoenik. Bada seme-alabarik izanda besteren bat mundura ekartzeko prest egon bai, baina arazo ekonomikoak direla —ai, interes tipo madarikatuak!—, arazo fisikoak direla ?hirurogei metro koadro dauzkagu eta etxean ez zaigu inor gehiago sartzen— edota arazo fisiologikoak direla —adin batetik aurrera haurdunaldiak arriskutsuak dira— bere nahia bete ezinik dagoenik. Eta azkenik ida, besterik gabe, interesik ez duenik.

    Bai, errazagoa suertatzen zait seme-alabarik izan nahi ez dutenen arrazoiak eta argudioak azaltzea. Baina guk seme-alabak izatea erabaki genuen, eta nik ez dakit «Zergatik?» galderari erantzuten. «Seme-alabek zoriontasun ikaragarria ematen dizutelako», erantzungo du baten batek. «Seme-alabez gozatzeko», besteak. Bai, egia da, nago zoriontsuagoak garela Garazi eta Enara Fuhan gurekin daudenetik eta gure alabez ez ezik bizitzaz ere gehiago gozatzen dugula guraso garenetik, baina egia da, halaber, ez zarela horren jabe zure besoetan dauden arte. «Seme-alabak badituzu, zurea den zerbait utziko duzu mundu honetan, zure jarraipena izango dira nolabait esatearren», esan dezake urliak. «Animalia guztien antzera, guk ere espezieak iraun dezan nahi dugu, geneetan daukagun informazioa da», esango du Sandiak. Eta bai, hori ere egia izango da, baina ez nau asebetetzen, azken batean, zer dela eta gure burua iraunarazteko gogo hori?

    Bestalde, gizarteak ezartzen duen presio ospetsua dago, gero eta samurragoa dena, egia esan, gero eta gutxiago begiratzen baitiogu ondoko lagunari, baina oraindik bizirik dirauena. Badirudi adin batera iristen zarenean nahitaez egin behar duzun gauza dela, mundura jaiotzean hartzen duzun zorra, hurrengo berrogei urteetan kitatu beharrekoa. Badirudi, seme-alabarik izan ezean norbait etorriko zaigula kontu eske, arrozaren kontu ospetsu horri tira eta tira. Lekukoa pasatu behar da nonbait. Taldeko animaliak gara eta ez dago ondo ikusita taldeari ekarpenik ez egitea. Baliteke, bai, baina ez dut uste inor aita edo ama izango denik ingurukoen presioaren eraginez, eta hala balitz, ez zait oso erabaki azkarra iruditzen.

    lkusten duzuenez, ez naiz gai «zergatik?» galderari erantzun zehatz eta asebetetzeko moduko bat emateko. C?est la vie! Ezin izango ditugu beti erantzun guztiak eskuetan. Eta gure munduak eguzkiari bueltaka nola, hala jarraitzen du bizitzak, aurrera gelditu gabe, eta, berarekin batera, galderek.

    «Noiz izan behar ditugu seme-alabak?», Larraitzek zuen galdetu.

Liburuaren orrialdera itzuli
Donostiako euskal idazleak Idazleak alfabetikoki Idazleen kronologia Liburuak alfabetikoki